Tết đến xuân về, ngoài việc dọn dẹp nhà cửa, việc trang trí bàn thờ ngày Tết cũng là một nghi thức vô cùng quan trọng trong văn hóa người Việt. Bàn thờ gia tiên không chỉ là nơi thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên, mà còn là nơi đón nhận vượng khí, tài lộc cho cả gia đình trong năm mới.
Vậy làm thế nào để trang trí bàn thờ ngày Tết vừa đẹp mắt, trang nghiêm, vừa đúng chuẩn phong tục? Hãy cùng Thợ Cúng Dì Dà tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
1. Ý nghĩa của việc trang trí bàn thờ ngày Tết
"Bàn thờ gia tiên trang nghiêm"
Người Việt quan niệm, bàn thờ là nơi linh thiêng nhất trong nhà, là nơi trú ngụ của ông bà tổ tiên, là cầu nối giữa hai cõi âm – dương. Vì thế, việc trang trí bàn thờ ngày Tết không chỉ đơn thuần là để đẹp mắt, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc:
- Thể hiện lòng thành kính: Việc dọn dẹp, trang hoàng bàn thờ thể hiện sự tôn kính, hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, tổ tiên.
- Tạo không khí ấm cúng: Bàn thờ gọn gàng, trang nghiêm sẽ tạo cảm giác ấm cúng, trang trọng cho không gian thờ tự trong những ngày đầu năm mới.
- Cầu mong may mắn, tài lộc: Theo quan niệm dân gian, bàn thờ được trang trí đẹp mắt, chu đáo sẽ thu hút vượng khí, mang đến may mắn, tài lộc cho gia chủ.
Chính vì vậy, việc trang trí bàn thờ ngày Tết cần được thực hiện một cách cẩn thận, chu đáo và đúng với những quy tắc truyền thống.
2. Những vật dụng cần chuẩn bị để trang trí bàn thờ ngày Tết
"Bàn thờ ngày Tết"
Tùy theo điều kiện của từng gia đình, bàn thờ ngày Tết có thể được bài trí đơn giản hay cầu kỳ. Tuy nhiên, dù trang trí theo cách nào, bạn cũng cần chuẩn bị đầy đủ những vật phẩm cơ bản sau:
2.1. Những vật phẩm không thể thiếu:
- Bát hương: Vật phẩm quan trọng nhất trên bàn thờ, tượng trưng cho sự kết nối giữa hai cõi âm dương.
- Đèn dầu/chân nến: Đặt hai bên bàn thờ, tượng trưng cho mặt trời, mặt trăng, mang ý nghĩa soi sáng, xua đuổi tà khí.
- Đài thờ (bộ kỷ ngai): Gồm 3 hũ đựng gạo, muối, nước, tượng trưng cho sự no đủ, sung túc.
- Lọ hoa: Cắm hoa tươi để trang trí, mang đến vẻ đẹp trang nhã, sinh động cho bàn thờ.
- Mâm bồng: Dùng để bày biện hoa quả, bánh kẹo dâng cúng tổ tiên.
- Bát cơm và đũa thờ: Thể hiện sự sum vầy, ấm cúng, là lời mời tổ tiên chung vui cùng con cháu.
2.2. Những vật phẩm bổ sung:
Bên cạnh những vật phẩm thiết yếu kể trên, bạn có thể bổ sung thêm một số vật phẩm khác để bàn thờ thêm phần trang trọng, uy nghiêm như:
- Ngai thờ, bài vị: Dùng để ghi tên tuổi, ngày tháng năm sinh, năm mất của người đã khuất.
- Lư hương: Dùng để xưởng hương bột, tạo mùi hương thơm tho, thanh khiết cho không gian thờ tự.
- Hoành phi, câu đối: Mang ý nghĩa răn dạy về đạo đức, lối sống.
- Tượng thờ, tranh ảnh thờ: Tượng trưng cho các vị thần linh, gia tiên được thờ phụng.
- Hạc thờ: Biểu tượng cho sự trường thọ, may mắn.
3. Hướng dẫn trang trí bàn thờ ngày Tết chi tiết
Để việc trang trí bàn thờ ngày Tết được chu toàn, bạn có thể tham khảo các bước hướng dẫn chi tiết sau:
3.1. Lau dọn bàn thờ:
"Lau dọn bàn thờ"
- Thời gian lau dọn: Sau ngày 23 tháng Chạp (ngày ông Công ông Táo) và phải hoàn thành trước đêm Giao thừa.
- Chuẩn bị: Khăn sạch, nước ấm pha rượu trắng hoặc nước gừng, chổi quét bụi.
- Lưu ý:
- Tắm rửa sạch sẽ trước khi lau dọn bàn thờ.
- Sử dụng khăn, chổi riêng, không dùng chung với các đồ dùng khác.
- Lau chùi nhẹ nhàng, cẩn thận, tránh làm đổ vỡ, xê dịch các vật phẩm thờ cúng.
- Khi lau bài vị, nên dùng khăn sạch, nhúng rượu gừng lau nhẹ nhàng từ trên xuống.
3.2. Sắp xếp, trang trí bàn thờ:
- Vị trí đặt bàn thờ: Nên đặt ở vị trí trang trọng, cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, tránh đặt gần nhà vệ sinh, nhà tắm, phòng ngủ.
- Cách bài trí các vật phẩm:
"Sắp xếp bàn thờ"
* Bát hương: Đặt ở vị trí trung tâm, phía trước bài vị.
* Đèn dầu/chân nến: Đặt hai bên, phía ngoài cùng của bàn thờ.
* Đài thờ: Đặt bên trái bàn thờ, sau đèn dầu/chân nến.
* Lọ hoa: Đặt hai bên, có thể đặt trước hoặc sau bát hương tùy theo ý thích.
* Mâm bồng: Đặt trước bát hương, dùng để bày biện mâm ngũ quả.
* Bát cơm, đũa thờ: Đặt bên phải bàn thờ.
* Ngai thờ, bài vị: Đặt ở vị trí cao nhất, phía trong cùng của bàn thờ.
- Trang trí hoa tươi:
"Hoa tươi trang trí bàn thờ"
* Chọn hoa tươi, có màu sắc rực rỡ, tươi tắn, mang ý nghĩa may mắn như hoa cúc, hoa lay ơn, hoa đồng tiền,...
* Không sử dụng hoa giả, hoa héo úa.
* Cắt tỉa gọn gàng, tránh để lá rụng, hoa rụng trên bàn thờ.
Bày trí mâm ngũ quả:
- Mâm ngũ quả tượng trưng cho ngũ hành, thể hiện mong muốn “ngũ phúc lâm môn” của gia chủ.
- Mỗi vùng miền có cách bày trí mâm ngũ quả khác nhau. Bạn nên tìm hiểu kỹ phong tục của địa phương để lựa chọn loại quả và cách bày trí phù hợp.
"Mâm ngũ quả"
Sử dụng thêm các vật phẩm trang trí khác:
- Tùy theo sở thích, điều kiện kinh tế, bạn có thể sử dụng thêm đèn nháy, câu đối đỏ, tranh tết,… để trang trí cho bàn thờ thêm phần rực rỡ.
- Nên lựa chọn các vật phẩm trang trí có màu sắc tươi sáng, họa tiết trang nhã, phù hợp với không gian thờ tự.
4. Một số lưu ý khi trang trí bàn thờ ngày Tết
- Không di chuyển, xê dịch bát hương: Bát hương là nơi ngự trú của thần linh, gia tiên, vì vậy cần tránh di chuyển, xê dịch bát hương khi chưa được phép.
- Không dùng hoa giả, trái cây giả: Theo quan niệm dân gian, việc sử dụng hoa giả, trái cây giả là không thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
- Không để bàn thờ tối: Nên thắp hương, đèn thường xuyên để bàn thờ luôn sáng sủa, ấm cúng.
5. Mẫu trang trí bàn thờ ngày Tết đẹp
Dưới đây là một số mẫu trang trí bàn thờ ngày Tết đẹp mắt, trang trọng mà bạn có thể tham khảo:
"Mẫu bàn thờ 1"
"Mẫu bàn thờ 2"
"Mẫu bàn thờ 3"
"Mẫu bàn thờ 4"
"Mẫu bàn thờ 5"
"Mẫu bàn thờ 6"
"Mẫu bàn thờ 7"
"Mẫu bàn thờ 8"
"Mẫu bàn thờ 9"
"Mẫu bàn thờ 10"
Lời kết
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn nắm được cách trang trí bàn thờ ngày Tết vừa đẹp mắt, vừa đúng chuẩn phong tục. Thợ Cúng Dì Dà chúc bạn và gia đình một năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý!