Cẩm Nang Lễ Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái: Nguồn Gốc, Ý Nghĩa & Cách Thực Hiện

Lễ cúng đầy tháng cho bé gái là một nghi thức truyền thống ý nghĩa, thể hiện lòng biết ơn trời đất và cầu mong những điều tốt đẹp nhất cho bé yêu. Vậy đâu là nguồn gốc của phong tục này? Nghi thức cúng đầy tháng cho bé gái được thực hiện như thế nào cho đúng? Hãy cùng Huggies tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Lễ Đầy Tháng Là Gì?

Nguồn Gốc Của Lễ Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái

Tùy theo từng vùng miền, nguồn gốc của việc cúng đầy tháng cho bé gái có thể có đôi chút khác biệt. Tuy nhiên, nhìn chung, nghi thức này bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Mẫu và tục thờ Bà Mụ – những vị thần được cho là người nặn ra hình hài cho đứa trẻ.

Dân gian quan niệm rằng, mỗi đứa trẻ sinh ra đều do 12 Bà Mụ và Đức Ông nặn ra. Từng bộ phận trên cơ thể bé như tay, chân, mắt, mũi, miệng… đều do một Bà Mụ đảm nhiệm. Do đó, lễ cúng đầy tháng được xem là dịp để cha mẹ bày tỏ lòng biết ơn đến các vị thần linh này, đồng thời cầu mong các ngài che chở cho bé hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh, bình an.

Hình ảnh mâm cúng đầy tháng với những câu chuyện về các vị Đại Tiên

Ý Nghĩa Của Việc Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái

Vào thời xưa, do điều kiện y tế còn hạn chế, trẻ sơ sinh trong vòng 4 tuần đầu tiên thường dễ bị夭折. Chính vì vậy, ông bà ta thường kiêng kỵ việc đặt tên cho con trong tháng đầu tiên.

Khi đứa bé vượt qua được cột mốc 4 tuần tuổi, cha mẹ sẽ làm lễ cúng đầy tháng để tạ ơn trời đất đã ban cho gia đình một sinh linh khỏe mạnh, đồng thời chính thức đặt tên cho con. Lễ cúng đầy tháng cho bé gái cũng là dịp để gia đình gửi gắm mong ước đến các vị thần linh, cầu mong cho bé được phù hộ độ trì, lớn lên thông minh, xinh đẹp, gặp nhiều may mắn.

12 Bà Mụ (Mẹ Sanh) Theo Dân Gian Là Ai?

Theo truyền thuyết, 12 Bà Mụ hay còn gọi là Mẹ Sanh là những vị thần tiên giúp việc cho Ngọc Hoàng, chuyên cai quản việc sinh nở và dưỡng dục trẻ em. 12 Bà Mụ, mỗi người đảm nhiệm một vai trò riêng biệt:

• Mụ bà Lâm Cửu Nương: Chuyên lo việc thụ thai.
• Mụ bà Vạn Tứ Nương: Chuyên lo việc thai nghén.
• Mụ bà Lưu Thất Nương: Chuyên nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.
• Mụ bà Lâm Nhất Nương: Chuyên chăm sóc bào thai.
• Mụ bà Lý Đại Nương: Chuyên lo việc chuyển dạ.
• Mụ bà Trần Tứ Nương: Chuyên lo việc sinh đẻ.
• Mụ bà Nguyễn Tam Nương: Chuyên giám sát việc sinh nở.
• Mụ bà Hứa Đại Nương: Chuyên khai hoa nở nhụy.
• Mụ bà Cao Tứ Nương: Chuyên lo việc ở cữ.
• Mụ bà Mã Ngũ Nương: Chuyên ẵm bồng con trẻ.
• Mụ bà Trúc Ngũ Nương: Chuyên lo việc giữ trẻ.
• Mụ bà Tăng Ngũ Nương: Chuyên chăm sóc trẻ sơ sinh.

Cách Tính Đầy Tháng Cho Bé Gái

Theo phong tục, ngày đầy tháng của bé gái được tính theo lịch âm, dựa theo câu nói: “Gái lùi 2, trai lùi 1”.

Ví dụ, nếu bé gái sinh ngày 23 tháng 4 âm lịch, thì ngày đầy tháng của bé sẽ là ngày 21 tháng 5 âm lịch.

Ngày nay, nhiều gia đình lựa chọn tổ chức lễ đầy tháng cho con theo lịch dương cho thuận tiện.

Mâm Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái Đơn Giản, Đầy Đủ

Mâm Cúng Mụ Cho Bé Gái

Mâm cúng mụ cho bé gái thường bao gồm những lễ vật sau:

• Đồ vàng mã: Váy áo, đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh.
• Trầu cau: 12 miếng trầu têm cánh phượng, 12 quả cau bổ tư, 1 miếng trầu và 1 quả cau để nguyên.
• Đồ chơi trẻ em: Lựa chọn những món đồ chơi phù hợp với trẻ sơ sinh.
• Bánh kẹo: Chia thành 13 phần, trong đó có 1 phần nhiều hơn.
• Động vật: Tôm, cua, ốc hấp chín hoặc để sống (12 con kích thước bằng nhau và 1 con to hơn).
• Phẩm oản: Chia thành 13 phần, trong đó có 1 phần nhiều hơn.
• Lễ mặn: Gà luộc, xôi, cơm, canh, món ăn mặn, rượu trắng.
• Hương hoa: Hương (nhang), lọ hoa tươi nhiều màu, nước trắng, tiền vàng mã.

Mâm Cúng Đầy Tháng Bé Gái

Ngoài mâm cúng mụ, mâm cúng đầy tháng cho bé gái còn có thể bao gồm:

• 3 tô chè lớn và 12 chén chè nhỏ.
• 13 đĩa xôi.
• 1 con gà luộc.
• 13 miếng trầu têm cánh phượng.
• 13 đôi hài.
• 13 bộ váy áo đẹp.
• 13 nén vàng.
• Bộ tam sên: Trứng luộc, thịt heo luộc, cua hoặc tôm luộc.
• Mâm ngũ quả.
• Hoa tươi.
• Nhang – đèn.
• Trà – rượu, nước muối, gạo.
• 1 bộ đồ hình thế: Ghi thông tin ngày tháng năm sinh của bé (sẽ được đốt sau khi cúng).

Lưu ý:

• Các lễ vật như miếng trầu, đĩa xôi, váy áo, đôi hài, nén vàng… đều phải giống nhau và có số lượng là 13, trong đó 12 món bằng nhau và 1 món to hơn.
• Tùy theo phong tục từng vùng miền, mâm cúng đầy tháng có thể có sự khác biệt.

Mâm Cúng Cho Đức Ông Và 3 Đức Thầy

Bên cạnh mâm cúng mụ và mâm cúng đầy tháng, gia đình có thể chuẩn bị thêm mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy để tỏ lòng thành kính, cầu mong các ngài phù hộ cho bé.

Lễ vật cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy thường bao gồm:

• 3 đĩa xôi lớn.
• 1 con gà luộc đặt chéo cánh.
• 1 tô cháo lớn.
• 1 tô chè lớn.
• 1 miếng thịt quay.
• 1 đĩa ngũ quả.
• Đĩa trầu cau, rượu và tiền vàng mã.

Cách Xếp Bàn, Bày Trí Mâm Cúng Đầy Tháng Bé Gái

Khi bày trí mâm cúng đầy tháng cho bé gái, cần lưu ý những điểm sau:

• Bình hoa và mâm ngũ quả: Đặt theo nguyên tắc “Đông Bình Tây Quả”, tức là bình hoa đặt phía Đông, mâm ngũ quả đặt phía Tây.
• Mâm cúng 3 Đức Ông: Đặt trên 1 chiếc bàn, bao gồm 3 chén cháo, 1 con gà luộc chéo cánh, thịt quay, hoa tươi và mâm ngũ quả.
• Mâm cúng 12 Bà Mụ: Đặt trên 1 chiếc bàn lớn hơn, cách bàn cúng 3 Đức Ông khoảng 10cm.
• Các lễ vật khác: Có thể sắp xếp tùy ý sao cho cân đối, hài hòa.

Cách Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái Đầy Đủ Nghi Thức

Bài Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái

Gia đình có thể tham khảo bài cúng đầy tháng cho bé gái sau:

“Hôm nay là ngày lành tháng tốt, cháu gái (tên bé) nhà con được tròn một tháng tuổi. Gia đình con xin chuẩn bị mâm cúng thịnh soạn, cung thỉnh 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông về chứng minh và nhận lễ. Kính mong các vị phù trợ cho cháu (tên bé) hay ăn chóng lớn, ngoan ngoãn, thông minh, xinh đẹp. Cầu mong các ngài phù hộ cho gia đình con luôn được bình an, hạnh phúc.”

Ngoài ra, gia đình có thể tham khảo thêm các bài văn khấn cúng đầy tháng khác cho phù hợp với phong tục địa phương.

Nghi Thức Đặt Tên

Sau khi thắp hương khấn vái, gia đình sẽ tiến hành nghi thức đặt tên cho bé. Người đại diện gia đình sẽ đứng trước bàn thờ tổ tiên, đọc to tên đầy đủ của bé đã được cha mẹ lựa chọn. Sau đó, người này sẽ gieo 2 đồng tiền lên đĩa.

• Nếu 1 đồng ngửa, 1 đồng úp: Tên bé được tổ tiên chấp thuận.
• Nếu 2 đồng đều ngửa hoặc đều úp: Tên bé chưa được chấp thuận, cần gieo lại. Nếu gieo 3 lần mà kết quả vẫn như vậy, cha mẹ nên cân nhắc lựa chọn tên khác cho con.

Nghi Thức Khai Hoa

Nghi thức cuối cùng trong lễ cúng đầy tháng là khai hoa (hay còn gọi là “bắt miếng”). Gia đình sẽ đặt bé nằm gần mâm cúng. Người được gia đình ủy quyền sẽ thắp hương, rót trà, một tay bồng bé, một tay cầm nhành hoa quơ qua quơ lại trước miệng bé và đọc:

“Mở miệng ra cho có bông, có hoa.
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ.
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền.
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.”

Sau khi kết thúc lễ cúng, gia đình và họ hàng sẽ cùng nhau dùng bữa, chúc mừng bé tròn 1 tháng tuổi.

Lưu Ý Khi Cúng Đầy Tháng Cho Bé Gái

Về Nghi Thức Làm Lễ

• Mâm cúng phải được bày biện đầy đủ, đúng quy cách.
• Hoa quả, bình hoa đặt theo nguyên tắc “Đông Bình Tây Quả”.
• Các lễ vật được sắp xếp gọn gàng, cân đối trên bàn.
• Các thành viên trong gia đình nên có mặt đông đủ trước khi tiến hành nghi thức cúng.
• Thời gian làm lễ cúng thường là vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối.

Về Lễ Vật

• Nên chọn gà mái luộc hoặc vịt luộc để cúng.
• Mâm ngũ quả phải có đủ 5 loại quả tươi ngon, đẹp mắt, không bị dập nát.
• Nên chọn hoa tươi có màu sắc tươi sáng, rực rỡ, mang ý nghĩa tốt đẹp như hoa ly, hoa cát tường, hoa hồng…
• Chọn xôi gấc để cầu mong may mắn, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
• Có thể chọn chè trôi nước để cúng, với mong muốn mọi việc diễn ra suôn sẻ, thuận lợi.

Lời Kết

Lễ cúng đầy tháng là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Hy vọng những thông tin mà Huggies chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa, nguồn gốc và cách thực hiện nghi thức cúng đầy tháng cho bé gái.

Anh Nguyễn Tống Gia là người sáng lập và điều hành trang web Thờ Cúng Di Đà, nơi cung cấp các sản phẩm thờ cúng chất lượng cao. Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong ngành, anh nổi bật với khả năng lãnh đạo xuất sắc và sự tận tâm trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. About Me!